Trong các loại thuế gián thu thì thuế tiêu thụ đặc biệt có thuế suất cao nhất khiến cho giá bán sản phẩm, dịch vụ. Hãy cùng tìm hiểu về thuế tiêu thụ đặc biệt để hiểu vì sao giá sản phẩm lại cao hơn bình thường cũng như cách tính loại thuế này cho từng loại mặt hàng, dịch vụ khác nhau.
| Xem nội dung đầy đủ tại bài viết: Công thức tính thuế tiêu thụ đặc biệt chính xác |
I. Thuế tiêu thụ đặc biệt là gì?
1. Khái niệm
Thuế tiêu thụ đặc biệt (TTĐB) là một loại thuế gián thu đánh vào một số mặt hàng, dịch vụ xa xỉ như: thuốc lá, rượu bia, tàu bay, du thuyền, bài lá. Thuế này giúp điều tiết tiêu dùng xã hội theo định hướng của nhà nước, ngoài ra còn giúp làm tăng ngân sách nhà nước.
Bởi các hàng hóa, dịch vụ này là những loại hàng nhà nước không khuyến khích tiêu dùng, nếu tiêu dùng quá mức sẽ không có lợi cho sự phát triển kinh tế, văn hóa, xã hội. Tuy nhiên, nhà nước lại không thể cấm sử dụng do đã thuộc về thói quan, tập quán chung của xã hội nên chỉ có thể điều tiết bằng cách đánh mức thuế suất cao lên các loại hàng hóa, dịch vụ này, thông thường từ 10% – 75% trên tổng giá trị của sản phẩm.
2. Đặc điểm
Thuế TTĐB là một loại thuế có thuế suất rất cao, do người tiêu dùng chịu thuế và được doanh nghiệp hoặc cơ sở sản xuất, cung cấp hàng hóa, dịch vụ đứng ra nộp.
Nhà nước sẽ quyết định đánh thuế này lên các mặt hàng đặc biệt dựa vào 2 tiêu chí:
- Hàng hóa xa xỉ, không cần thiết như: golf, du thuyền, tàu bay…
- Hàng hóa không được khuyến khích tiêu dùng hoặc có hại cho sức khỏe của người tiêu dùng như rượu, bia, thuốc lá…
Thuế TTĐB chỉ được thu một lần ở khâu sản xuất, nhập khẩu, các khâu trung gian vận chuyển lưu thông sẽ không bị tính thuế.
Thuế TTĐB có tác dụng điều tiết tiêu dùng các mặt hàng xa xỉ, không cần thiết của bộ phận đối tượng có thu nhập cao. Qua đó, nhà nước sẽ huy động được nguồn thu nhập này để dùng cho mục đích công cộng.
II. Cách tính thuế tiêu thụ đặc biệt
Công thức chung để tính thuế TTĐB cho mọi loại hàng hoá, dịch vụ là:
Thuế tiêu thụ đặc biệt = Giá tính thuế TTĐB x Thuế suất thuế TTĐB
Trong đó giá tính thuế TTĐB sẽ được xác định theo nhiều cách khác nhau tùy thuộc vào mỗi loại hàng hóa, dịch vụ khác nhau và sẽ được xác định cụ thể dưới đây như sau:
1. Đối với hàng hóa sản xuất trong nước
Công thức tính thuế:
- Nếu doanh nghiệp bán hàng qua các cơ sở hạch toán phụ thuộc thì giá bán sẽ do chính các cơ sở này xác định (chưa bao gồm thuế GTGT và thuế bảo vệ môi trường).
- Nếu các đại lý bán đúng giá như sản xuất quy định thì phần giá này sẽ chưa trừ đi hoa hồng.
- Nhà sản xuất cũng sẽ tự quy định giá bán hàng hóa cho các doanh nghiệp thương mại nhưng giá này không thấp hơn 10% với giá bình quân mà doanh nghiệp thương mại bán ra thị trường.
- Nếu hàng hóa là ô tô thì mức giá của doanh nghiệp thương maij là giá chuẩn của từng loại xe chứng không bao gồm phụ tùng, linh kiện kèm theo.
- Trong trường hợp giá bán của cơ sở sản xuất mà thấp hơn giá bán của doanh nghiệp thương mại thì lúc này cơ quan thuế sẽ là đơn vị định ra giá tính thuế.
2. Đối với hàng nhập khẩu
Đối với hàng hóa dịch vụ nhập khẩu từ nước ngoài sẽ có giá được tính theo thuế nhập khẩu như sau:
Giá tính thuế TTĐB = Giá tính thuế nhập khẩu + Thuế nhập khẩu
3. Đối với hàng hóa chịu thuế tiêu thụ đặc biệt
Chú ý: Giá tính thuế TTĐB này không loại trừ giá trị của vỏ bao bì
Nếu chủng loại hàng hóa là bia, rượu có phát sinh việc đặt cược vỏ chai. Nhà sản xuất cùng khách hàng thực hiện quyết toán tiền cược định kỳ thì phải đưa phần giá trị không thu hồi được vào doanh thu tính thuế TTĐB.
4. Đối với hàng hóa gia công
Các mặt hàng gia công sẽ có giá tính thuế TTĐB bằng với giá bán gia công chưa có thuế GTGT, thuế tiêu thụ đặt biệt và thuế bảo vệ môi trường. Trường hợp nhượng quyền, hàng hóa được sản xuất thông qua hợp tác giữa nhà sản xuất và bên sở hữu sản phẩm thì giá tính thuế TTĐB bằng chính giá bán chưa thuế của bên sở hữu thương hiệu.
5. Đối với hàng trả chậm, trả góp
Hàng hóa trả chậm, trả góp sẽ có giá tính thuế TTĐB bằng với giá của hàng hóa tương đương cùng loại nhưng trả tiền một lần chưa có thuế GTGT.
6. Đối với hàng hóa tiêu dùng nội bộ, biếu tặng, khuyến mãi
Với những mặt hàng đặc biệt này thì giá tính thuế TTĐB sẽ bằng với giá tinhs thuế tiêu thụ đặc biệt của hàng hóa tương đương tại cùng thời điểm phát sinh.
7. Đối với hàng xuất khẩu nhưng lại bán trong nước
Công thức tính thuế tiêu thụ đặc biệt trong trường hợp hàng hóa được doanh nghiệp kinh doanh xuất khẩu mua từ nhà sản xuất chịu thuế TTĐB để xuất khẩu nhưng lại bán trong nước như sau:
8. Đối với dịch vụ
Giá tính thuế TTĐB cho loại sản phẩm này được tính theo công thức:
Trong đó, giá dịch vụ của một vài loại hình chịu thuế TTĐB sẽ khác nhau tùy từng trường hợp như sau:
Trên đây là khái niệm thuế tiêu thụ đặc biệt, cũng như cách tính thuế đối với từng loại mặt hàng cụ thể để giúp các doanh nghiệp kinh doanh các mặt hàng đặc biệt này có thể biết được mức thuế mình phải chịu và từ đó tính toán sao cho chính xác và hợp lý nhất.
>> Cách xác định thuế cho hộ kinh doanh cá thể
>> Thuế nhà thầu là gì? Cách tính thuế nhà thầu mới nhất hiện nay
Phần mềm kế toán MISA SME.NET sẽ cung cấp mọi góc nhìn về tình hình tài chính doanh nghiệp, nhập liệu tự động và kiểm soát tính hợp lệ từ các giao dịch ngân hàng, hóa đơn, mã số thuế… MISA SME.NET là sản phẩm của MISA, công ty có hơn 25 năm kinh nghiệm trong lĩnh vực phát triển phần mềm kế toán cho hơn 200.000 doanh nghiệp.
