Tiền gửi thanh toán là một phương tiện quen thuộc với doanh nghiệp và các cá nhân trong việc quản lý tài chính hiệu quả hiện nay khi mà xu hướng giảm sử dụng tiền mặt đang được mọi người ưa chuộng. Vậy, tiền gửi thanh toán là gì? Nó có gì khác với tiền gửi tiết kiệm? Qua bài viết dưới đây, chúng tôi sẽ tổng hợp và gửi đến các bạn những thông tin chính xác nhất.
1. Tiền gửi thanh toán là gì?
1.1. Khái niệm
Tiền gửi thanh toán là một loại tiền gửi không kỳ hạn tại ngân hàng, cho phép khách hàng thực hiện các giao dịch như chuyển khoản, thanh toán hóa đơn, hoặc chi trả các khoản phí khác một cách linh hoạt. Không giống như tài khoản thông thường chỉ hỗ trợ nạp và rút tiền, tài khoản thanh toán còn tích hợp nhiều tiện ích như giao dịch trực tuyến, thanh toán tự động và quản lý tài chính hiệu quả.
1.2. Lợi ích của tiền gửi thanh toán
Tiền gửi thanh toán ngày càng được sử dụng rộng rãi bởi các cá nhân và doanh nghiệp nhờ những ưu điểm sau:
- An toàn và bảo mật: Số dư tài khoản được ngân hàng bảo vệ, giúp hạn chế rủi ro thất thoát so với việc sử dụng tiền mặt.
- Linh hoạt trong giao dịch: Khách hàng có thể dễ dàng thực hiện các thao tác chuyển khoản, thanh toán hóa đơn và thực hiện các giao dịch tài chính điện tử mọi lúc, mọi nơi.
- Nhanh chóng và thuận tiện: Mọi giao dịch thu chi đều được lưu trữ trong hệ thống, giúp doanh nghiệp dễ dàng tra cứu, kiểm soát dòng tiền và lập kế hoạch tài chính.
- Hỗ trợ thanh toán không dùng tiền mặt: Tài khoản thanh toán giúp người dùng thực hiện các giao dịch trực tuyến, mua sắm trên các nền tảng thương mại điện tử mà không cần sử dụng tiền mặt.
- Sinh lời từ số dư tài khoản: Khoản tiền trong tài khoản thanh toán có thể được ngân hàng trả lãi định kỳ, dựa trên lãi suất tiền gửi không kỳ hạn.
2. Tài khoản tiền gửi thanh toán là gì? Các quy định liên quan đến tài khoản thanh toán
Tại khoản 35, Điều 4 Luật Các tổ chức tín dụng 2024 quy định:
“Tài khoản thanh toán là tài khoản tiền gửi không kỳ hạn của khách hàng mở tại ngân hàng, chi nhánh ngân hàng nước ngoài để sử dụng dịch vụ thanh toán do ngân hàng, chi nhánh ngân hàng nước ngoài cung ứng.”
Ngoài ra, khoản 14, Điều 4 Luật Các tổ chức tín dụng 2024 cũng nêu rõ:
“Cung ứng dịch vụ thanh toán qua tài khoản là việc cung ứng phương tiện thanh toán; thực hiện dịch vụ thanh toán séc, lệnh chi, ủy nhiệm chi, nhờ thu, ủy nhiệm thu, thẻ ngân hàng, dịch vụ thanh toán khác cho khách hàng thông qua tài khoản thanh toán của khách hàng.”
Quy định về tổ chức được cung ứng mở tài khoản thanh toán
Theo khoản 1, Điều 2 Thông tư 17/2024/TT-NHNN, các tổ chức cung ứng dịch vụ thanh toán được mở tài khoản thanh toán bao gồm:
– Ngân hàng Nhà nước Việt Nam.
– Ngân hàng thương mại, ngân hàng chính sách, ngân hàng hợp tác xã.
– Các chi nhánh ngân hàng nước ngoài.
Thủ tục mở tài khoản thanh toán:
Căn cứ theo Điều 14 của Thông tư 16/2020/TT-NHNN về thủ tục mở tài khoản thanh toán, quy trình thực hiện như sau:
– Hồ sơ đăng ký: Khách hàng gửi hồ sơ mở tài khoản theo quy định qua ngân hàng trực tiếp, bưu điện hoặc phương tiện điện tử.
– Xử lý hồ sơ:
- Nếu hồ sơ đầy đủ, hợp lệ, ngân hàng tiến hành mở tài khoản.
- Nếu thiếu sót hoặc không hợp lệ, khách hàng cần bổ sung.
- Nếu từ chối mở tài khoản, ngân hàng phải thông báo cho khách hàng.
– Giao kết thỏa thuận mở tài khoản:
- Cá nhân: Ngân hàng phải gặp trực tiếp khách hàng (trừ trường hợp đặc biệt).
- Tổ chức: Có thể gặp hoặc không gặp trực tiếp, nhưng phải xác minh chữ ký, dấu, chứng thư số (nếu có).
- Tài khoản chung: Áp dụng quy định tương ứng với cá nhân hoặc tổ chức.
– Khách hàng cá nhân ở nước ngoài: Không bắt buộc gặp trực tiếp nhưng phải xác minh qua ngân hàng đại lý hoặc bên trung gian theo quy định phòng chống rửa tiền.
– Mở tài khoản bằng phương thức điện tử: Thực hiện theo Điều 14a của Thông tư, ngân hàng phải xây dựng và công khai quy trình mở tài khoản điện tử theo quy định pháp luật, đảm bảo an toàn và bảo mật. Quy trình gồm các bước:
- Thu thập thông tin hồ sơ theo quy định.
- Kiểm tra, đối chiếu và xác minh danh tính khách hàng.
- Cảnh báo khách hàng về các hành vi bị cấm.
- Cung cấp và ký kết thỏa thuận mở tài khoản.
- Thông báo số tài khoản, hạn mức giao dịch và ngày hoạt động.
– Khách hàng đã có quan hệ với ngân hàng: Ngân hàng quyết định mở tài khoản nếu đã hoàn tất xác minh danh tính.
– Thông báo và quản lý tài khoản: Sau khi mở tài khoản, ngân hàng thông báo thông tin tài khoản cho khách hàng và thu thập mẫu chữ ký, chứng thư số, dấu (nếu có) để kiểm tra khi sử dụng.
– Hướng dẫn và từ chối mở tài khoản: Ngân hàng hướng dẫn khách hàng và có quyền từ chối mở tài khoản theo quy định pháp luật, đảm bảo tính chính xác và đầy đủ của hồ sơ.
3. So sánh tài khoản tiền gửi thanh toán và tài khoản tiền gửi tiết kiệm
Tiền gửi thanh toán và tiền gửi tiết kiệm là 2 khái niệm khác nhau. Để tối ưu dòng tiền và các nhu cầu trong thanh toán và tiết kiệm, cá nhân và doanh nghiệp cần nắm rõ những điểm khác biệt giữa tiền gửi thanh toán và tiền gửi tiết kiệm. Cụ thể:
| Tiền gửi thanh toán | Tiền gửi tiết kiệm | |
| Khái niệm | Là tài khoản không kỳ hạn được dùng để thực hiện các giao dịch thanh toán. | Là tài khoản có kỳ hạn, người gửi không thể rút tiền trong một thời hạn nhất định. |
| Mục đích sử dụng | Được sử dụng để chuyển khoản, thanh toán hóa đơn và các giao dịch khác. | Dành cho mục đích tiết kiệm, tích lũy tài chính với mức lãi suất cao. |
| Mức lãi suất | Không có lãi suất hoặc lãi suất rất thấp. | Lãi suất có cao hay không tùy thuộc vào kỳ hạn gửi tiền. |
| Thời gian gửi tiền | Không có kỳ hạn cụ thể. | Có kỳ hạn cụ thể. |
| Tính linh hoạt | Tính linh hoạt cao, có thể thực hiện mọi lúc mọi nơi. | Tính linh hoạt thấp, không thể rút tiền trước kỳ hạn hoặc mất phí khi rút. |
4. Những lưu ý khi sử dụng tiền gửi thanh toán
Tài khoản thanh toán cho phép khách hàng sử dụng rất nhiều tiện ích. Tuy nhiên, để đảm bảo an toàn cho tài sản của cá nhân và doanh nghiệp khi sử dụng tài khoản tiền gửi thanh toán, người dùng cần lưu ý một số vấn đề sau:
– Bảo mật thông tin tài khoản:
Tuyệt đối không được để lộ những thông tin liên quan đến tài khoản tiền gửi thanh toán vì kẻ xấu có thể lợi dụng điều này để làm ảnh hưởng đến tài khoản của bạn. Ngoài ra, các ngân hàng cũng khuyến nghị người dùng sử dụng mật khẩu mạnh và kích hoạt xác thực hai yếu tố (2FA) để bảo vệ tài khoản khỏi lừa đảo.
– Quản lý số dư hợp lý:
Kiểm tra thường xuyên số dư tài khoản để tránh thiếu hụt khi thanh toán và đăng ký nhận thông báo biến động số dư. Nếu không cần dùng ngay, chuyển tiền sang tài khoản tiết kiệm để sinh lời.
– Kiểm tra phí dịch vụ:
Tìm hiểu các khoản phí như phí duy trì tài khoản và phí chuyển khoản để tránh bị trừ tiền không mong muốn. Lựa chọn ngân hàng có chính sách phí phù hợp sẽ giúp tiết kiệm chi phí.
– Đảm bảo giao dịch an toàn:
Kiểm tra kỹ thông tin người nhận khi thực hiện giao dịch và chỉ sử dụng ứng dụng ngân hàng chính thức. Ngoài ra, cần cẩn thận khi nhập mã PIN ở ATM hoặc máy POS.
– Tận dụng tiện ích ngân hàng số:
Sử dụng các dịch vụ Internet Banking, Mobile Banking để giao dịch nhanh chóng và thiết lập hạn mức giao dịch để kiểm soát chi tiêu. Đăng ký thanh toán tự động để tiết kiệm thời gian và tránh bỏ sót hóa đơn.
Tạm kết:
Tiền gửi thanh toán đóng vai trò quan trọng trong hệ thống tài chính, giúp các giao dịch diễn ra nhanh chóng và thuận tiện. Việc sử dụng loại tiền gửi này không chỉ đảm bảo tính linh hoạt mà còn giúp tối ưu hóa dòng tiền cho cá nhân và đặc biệt là các doanh nghiệp. Hy vọng những thông tin mà chúng tôi vừa cung cấp sẽ đem lại nhiều giá trị hữu ích cho bạn đọc.
